Κατέγραψαν την πιο απόμακρη έκρηξη στο Σύμπαν, του Τάσου Σαραντή

Αστρονόμοι κατέγραψαν την πιο απόμακρη έκρηξη στο Σύμπαν που έχει “συλληφθεί” ποτέ και όπως υποστηρίζουν, πρόκειται για ένα άστρο που εξερράγη πριν από περίπου 13 δισεκατομμύρια χρόνια. Δηλαδή, συνέβη λίγο μετά το σχηματισμό των πρώτων γαλαξιών, μόλις 500 με 1.000 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη.

Η έκρηξη των ακτίνων γάμα, που προήλθε από την άκρη του ορατού Σύμπαντος, καταγράφηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Swift, αλλά και από διάφορα επίγεια παρατηρητήρια. Ανιχνεύθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου και διήρκεσε περίπου τρία λεπτά. Πιθανότατα προήλθε από τον θάνατο ενός ογκώδους άστρου καθώς κατέρρεε σε μια μαύρη τρύπα.

Οι εκλάμψεις ακτίνων γάμα είναι εξαιρετικά λαμπροί, αλλά βραχύβιοι πίδακες ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που δημιουργούνται όταν ένα μεγάλο άστρο, δεκάδες φορές μεγαλύτερο από τον Ήλιο, εξαντλεί τα καύσιμά του, καταρρέει και μετατρέπεται σε μαύρη τρύπα. Η έκλαμψη δημιουργείται τότε ως δέσμες ακτινοβολίας που πηγάζουν από τους πόλους του άστρου, αλλά εξαφανίζονται σε λίγα δευτερόλεπτα. Μια τέτοια έκλαμψη μπορεί να απελευθερώσει τόση πολλή ενέργεια μέσα σε λίγα λεπτά, όση θα απελευθερώσει ο Ηλιος μας καθ’ όλη τη διάρκεια των περίπου 10 δισεκατομμυρίων ετών της ζωής του.

“Η συγκεκριμένη έκρηξη είναι η πιο μακρινή που έχει καταγραφεί  και σπάει το παλιό ρεκόρ που κατείχε η καταγραφή μιας άλλης έκρηξης σε απόσταση 500 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη” ανέφερε ο Ντάνιελ Ρίτσαρτ από το πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνα στις ΗΠΑ.

Η ανάλυση των δεδομένων ίσως αποκαλύψει στοιχεία για τη διαδικασία σχηματισμού και τη σύσταση των πρώτων άστρων και γαλαξιών που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν. Το πρόωρο Σύμπαν ήταν ομαλό και ομοιογενές, σε αντίθεση από τη μορφή που έχει σήμερα. Η παρατήρηση γεγονότων, όπως αυτού που καταγράφηκε  στις άκρες του ορατού Σύμπαντος, μπορεί να βοηθήσει τους αστρονόμους να κατανοήσουν πως πραγματοποιήθηκε αυτή η εξέλιξη.

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το υδρογόνο και το ήλιο ήταν τα μόνα στοιχεία που παρήχθησαν μετά την Μεγάλη Εκρηξη και ότι όλα τα υπόλοιπα “μαγειρεύτηκαν” από τα πρώτα άστρα. Αυτά τα πρόωρα αστέρια μπορεί να ήταν αρκετά διαφορετικά από αυτά που υπάρχουν σήμερα. Μερικοί ερευνητές θεωρούν, για παράδειγμα ότι τα πρόωρα αστέρια ήταν πιο ογκώδη.

Ο Νάιαλ Τάρβιν, από το πανεπιστήμιο του Χερτφορντσάιρ στη Βρετανία, δήλωσε ότι είναι πεπεισμένος ότι στο μέλλον οι αστρονόμοι θα μπορέσουν να δουν ακόμη πιο απόμακρες εκρήξεις, μόλις μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια έτη μετά από τη Μεγάλη Εκρηξη.

του Τάσου Σαραντή, από την ΗΜΕΡΗΣΙΑ 14/9/05