Οι δρόμοι έχουν ιστορία!

 “Οι δρόμοι έχουν τη δική τους ιστορία”. Ετσι ονομάζεται το θέμα της εργασίας της περιβαλλοντικής ομάδας του Γυμνασίου Βροντάδου που με συντονίστρια την καθηγήτρια Στέλλα Τσιροπινά καταθέτουν μια ολοκληρωμένη καταγραφή της ιστορίας των δρόμων του Βροντάδου, της Λαγκάδας και της Συκιάδας.
Το θέμα διερευνήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους 2002 – 03 και ήταν ένα από τα 4 προγράμματα του Ν. Χίου που ενέταξε το Πανεπιστήμιο Αιγαίου στο σχεδιασμό του για οικονομική υποστήριξη σχολικών προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με την αρωγή του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στο πλαίσιο δράσεων του ΕΠΕΑΕΚ 2.
Παρουσιάζουμε ένα απόσπασμα από την εισηγητική ομιλία του προγράμματος, όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ. 

(…) Καταγράψαμε λοιπόν και συλλέξαμε πληροφορίες για οτιδήποτε μετατρέπει ένα δρόμο σε αρτηρία ζωής και, παράλληλα, αναζητώντας τραγούδια, ρύμες, αινίγματα και παροιμίες, γίναμε μια ιδέα σοφότεροι, καθώς η κατασταλαγμένη από το χρόνο νουθεσία έφτανε ολόφρεσκη στ’ αυτιά μας από το χθες:
-Ανήφορος – κατήφορος δεν είν’ καλό σεργιάνι!
-Αν έχασες το δρόμο ή ρώτα ή γύρνα πίσω!
-Ο δρόμος και ο χερόμυλος αμέλεια δεν έχουν!
-Ο δρόμος είναι ανοιχτός και τα σκυλιά δεμένα!
-Ο δρόμος είν’ απλόχωρος και ο λωλός στενόχωρος!
-Το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι!
Προς το τέλος της έρευνάς μας αποφασίσαμε να διακινήσουμε ένα ερωτηματολόγιο, με το οποίο θελήσαμε να σφυγμομετρήσουμε την κοινωνική -πια – μνήμη ή ανάμνηση προσώπων, επαγγελματικών ομάδων και γεγονότων που δεν έχουν τιμηθεί με οδωνύμιο. Κάθε ερωτώμενος μπορούσε να προτείνει από 1 έως 5 ονόματα με συνοπτική αιτιολόγηση της άποψής του. Μερικές από τις προτάσεις ήταν πράγματι απρόβλεπτες, όπως και η ευαίσθητη διατύπωση σκέψεων, ως η ακόλουθη: “…θα μπορούσε να ισχυρισθεί κάποιος ότι τα υπάρχοντα οδωνύμια πρέπει να αφαιρεθούν. Στη θέση τους να μπουν αριθμοί, γράμματα ή ονόματα πουλιών, δέντρων, αστερισμών… Αλλά όχι!… οι δρόμοι θέλουν κάτι σαν ονοματεπώνυμο, γίνονται έτσι αυτό που ήταν όσοι τους χάρισαν τα ονόματά τους: περαστικοί…”
Τα αποτελέσματα της ενδεικτικής αυτής δημοσκόπησης (σύνολο απαντήσεων 420) προτιθέμεθα να θέσουμε υπόψη της δημοτικής αρχής Ομηρούπολης και να τα κοινοποιήσουμε επίσης και στη Νομαρχιακή Επιτροπή ονοματοθεσίας των οδών.
Τώρα λοιπόν, στο τέλος της εργασίας μας, νιώθουμε για τα καλά τι σημαίνει αυτό που εκμυστηρεύεται η αλεπού στο “Μικρό Πρίγκιπα”, το ομώνυμο βιβλίο του Σαιντ Εξυπερύ: αγαπά κανείς αυτό που γνωρίζει και γνωρίζει βαθιά αυτό που αγαπά. Και ίσως οφείλουμε να αρχίζουμε πρώτα από αυτούς τους μικρούς κύκλους αγάπης που σχετίζονται με τον τόπο μας καιν α ανοιγόμαστε σε ολοένα μεγαλύτερους. Από την άποψη αυτή, το φετινό θέμα με το οποίο ασχοληθήκαμε ενίσχυσε αυτήν την πεποίθηση και ταυτόχρονα μας οδήγησε σε μια πολλαπλή ανίχνευση και εξέτασή του: ιστορική, κοινωνική, λαογραφική, οικολογική, ευρύτερα πολιτισμική εν τέλει. Ούτως ή άλλως νιώθουμε σαν να έχουμε μόλις “ξεκλειδώσει” το θέμα και αυτό ανοίγεται τώρα μπροστά μας για διεξοδικότερη διερεύνηση όλων των πεδίων που το συναποτελούν.
Ένα τελικό συμπέρασμα λοιπόν, θα μπορούσε να είναι ότι οι μαθητές και οι μαθήτριες της ομάδας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Γυμνασίου Βροντάδου, αλλά και όλα τα παιδιά που ασχολούνται με παρόμοιες δράσεις, παράλληλα με τα λοιπά καθήκοντά τους, ανακαλύπτοντας ένα κομμάτι της Ιστορίας που άλλοι έχουν γράψει και προσεγγίζοντας το με το νου και την καρδιά, γεμίζουν λίγο – λίγο τις αποσκευές με γνώσεις και τη συνείδηση εκείνη που ίσως κάποτε να τους ωθήσει να γράψουν και τη δική τους ιστορία.
Ομάδα εργασίας:
Από την Α΄ τάξη: Πόπη Γιαγκουδάκη, Ιωάννα Κοσσένα, Μαρκέλλα Κουτσουράδη, Νίκη Μισεμικέ, Μανόλης Μόρτος, Γεωργία Ψώρρα.
Από τη Β΄ τάξη: Καλλιόπη Ζαννίκου, Γιάννης Λεοντάρας, Κώστας Μαλούπης, Στέλλα Μπουλά, Γιώργος Νικολάου, Βαλεντίνα Παντελόγλου, Αννίτα Πλουμή, Μαριέττα Στείρου, Αγγελίνα Τσουκάρη.
Από τη Γ΄ τάξη: Βέρα Ζαννίκου, Μαρία Μαθιούδη, Μαρίκα Μαθιούδη, Μαρία Μονιώδη, Γιάννης Ψυχιάς.
Συνέβαλαν: Σταύρος Στείρος, Μουσικός (διδασκαλία τραγουδιών)
Ζωρζής Κυλαδίτης, καθ. Πληροφορικής (Στατικοποίηση περιεχομένου ερωτηματολογίων).