Ένα μεγάλο ψυχομέτρι το Βαρβάσι, χιλιάδες κόσμος κάθε κάμαρα ήταν και μια οικογένεια. Τόσους τους υπολόγιζε η Μικρασιάτισα Γεωργία Χούλη. Ήρθε
από τον Τσεσμέ σε ηλικία περίπου 2,5 χρονών (“περπατά” σήμερα στα 83). Τα μόνα πράγματα που πήραν από εκεί ήταν οι εικόνες τους.
« Ήρθαμε μόνο με τα ρούχα που φορούσαμε αλλά η γιαγιά μου έβαλε σε ένα μπόγο όλες τις εικόνες και τις είχε προσκέφαλο όπου πηγαίναμε μας είπε η κυρία Γεωργία. Θυμάμαι ότι είμαστε όλη η προσφυγιά μέσα στις αποθήκες και σιγά-σιγά κτίστηκαν τα σπιτάκια στο Βαρβάσι. Εκκλησιά δεν είχαμε και βάλαμε από ότι είχαμε οι πρόσφυγες και κάναμε τον Άγιο Χαράλαμπο που ήταν κι η Μητρόπολη του Τσεσμέ. Εκεί μέσα όμως στεγαστήκανε και η Κάτω Παναγιά και το Ρείς Ντερε και τα Αλάτσατα. Είναι μεγάλος Άγιος αλλά είναι βλέπεις και πατριώτης »
Η συνοικία του Βαρβασιού με τις χιλιάδες ψυχές Μικρασιατών που όλο και λιγοστεύουν έφεραν μαζί τις παραδόσεις τα ήθη και τα έθιμά τους.
« Ήμουν μικρή, όταν ήρθα εδώ μας είπε η κυρία Γεωργία. Δεν θυμάμαι τι γινόταν στην πατρίδα. Θυμάμαι όμως ότι τη Μεγάλη Πέμπτη το βράδυ, στην πατρίδα δεν έκλεινε η εκκλησιά καθόλου. Εμείς πάντα τους νεκρούς τους λέγαμε μοιρολόγια και τους ξημερώνανε μέσα στα σπίτια τους και επειδή Μεγάλη Πέμπτη ο Χριστός είναι νεκρός τον ξημερώνομε ήταν ένα έθιμο που κρατήσαμε από την πατρίδα. Όλες οι μεγάλες γυναίκες οι πατριώτισσες λέγανε το μοιρολόι.
Κάθε χρόνο το κάνουμε και πηγαίνω κι εγώ. Δεν σου ’ρχεται να πέσεις να κοιμηθείς όταν νιώθεις μια εκκλησία και γειτόνισσα μάλιστα να’ναι ανοιχτή, όταν νιώθεις το Χριστό σταυρωμένο και να κάθονται όλοι να λένε. Εμείς έτσι το βρήκαμε και το τηρούμε. Μένει ως το πρωί η εκκλησιά ανοιχτή και λέμε το μοιρολόι που μάθαμε από τις γιαγιάδες μας.
« …Γιε μου και πουν’τα κάλη σου και που ειν’η ομορφιά σου
που’ναι τα μάτια τα γλυκά που έβλεπα εμπρός μου..
.. και τώρα γιε μου σε’ χασα που’γινες παλικάρι
που σε’χανα που σε’βρισκα μέσα στις μαντζουράνες
και τώρα γιε μου σε’βρισκα μέσα σε δυο ληστάδες…»
“Εμείς όλα μας τα έθιμα τα φέραμε εδώ, μας ξαναλέει η κα Γεωργία Χούλη. Όλη τη Σαρακοστή οι γιαγιάδες από τον Τσεσμέ, καθόταν μέσα στο σπίτι και λέγανε αυτό το μοιρολόι”. Θυμάται και για το στολισμό του Επιταφίου: “εκείνο τον καιρό γυρίζαμε παιδάκια και μαζεύαμε βιολίτσες λουλουδάκια περνούσαμε σε κλωστίτσες πασχαλιές και είμαστε όλες οι προσγυγίτσες κοπελίτσες και στολίζαμε το Επιτάφιο και γινόταν ένας επιτάφιος τέλειος. Τώρα όλη τη νύχτα τον στολίζουνε και το πρωί είναι έτοιμος”, σημειώνει.
