ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΗ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ
ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΘΕΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ
των
Λένιας Σεττάκη-Μπιλιράκη και Σταύρου Μιχαηλίδη
Δημοτικών Συμβούλων Χίου
Με το άρθρο 77 του ν. 3852/2010 εισάγεται στην τοπική αυτοδιοίκηση η λειτουργία ενός νέου ανεξάρτητου θεσμού, του «Συμπαραστάτη του Δημότη και της επιχείρησης». Πρόκειται ουσιαστικά για τη θέσπιση τοπικών Συνηγόρων του πολίτη, θεσμός που εδώ και δεκαετίες λειτουργεί σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, με πρωταρχικές αρμοδιότητες την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών ανάμεσα στους πολίτες και τις δημοτικές υπηρεσίες, αλλά και την ανεξάρτητη παρέμβαση με προτάσεις για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την καλύτερη ενάσκηση των δικαιωμάτων.
Ο ρόλος του Συμπαραστάτη του Δημότη ομοιάζει με αυτόν του Συνηγόρου του Πολίτη, αλλά – όπως ο νόμος «Καλλικράτης» διευκρινίζει – οι ρόλοι θα είναι διακριτοί. Συγκεκριμένα στο άρθρο 77 παρ.4 ορίζεται ότι η υποβολή καταγγελίας ή αναφοράς στον Συμπαραστάτη του Δημότη δεν αναιρεί τη σχετική αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη ως ανεξάρτητης αρχής, ούτε τις αρμοδιότητες άλλων ελεγκτικών οργάνων και αρχών, καθώς και του Ελεγκτή Νομιμότητας.
Ο Συμπαραστάτης του Δημότη (για δήμους άνω των 20.000 κατοίκων), επιλέγεται με μυστική ψηφοφορία και πλειοψηφία των 2/3 του δημοτικού συμβουλίου, κατόπιν δημόσιας προκηρύξεως, ανάμεσα σε πρόσωπα κοινής αποδοχής και εγνωσμένης αξίας.
Με την ίδια πλειοψηφία μπορεί να ανακληθεί ο διορισμός του, για πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων του. Η θητεία του ακολουθεί τη θητεία των δημοτικών αρχών.
Αίτηση για το αξίωμα αυτό μπορεί να υποβάλλει κάθε πολίτης, αρκεί να μην είναι αιρετός δήμου, περιφέρειας, βουλευτής ή δημοτικός υπάλληλος.
Αρμοδιότητα του Συμπαραστάτη του Δημότη είναι η εξέταση καταγγελιών των άμεσα θιγόμενων πολιτών και των επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του Δήμου. Λειτουργώντας δηλαδή ως ένας εξωδικαστικός μηχανισμός θα πρέπει να προβαίνει στην διαμεσολαβητική επίλυση των διαφορών αυτών. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Συμπαραστάτης του Δημότη είναι υποχρεωμένος εκ του νόμου να απαντά στον πολίτη, εγγράφως ή ηλεκτρονικώς, εντός 30 ημερών από την υποβολή της καταγγελίας.
Επιπρόσθετα ο νόμος δίνει στον Συμπαραστάτη του Δημότη τη δυνατότητα αυτεπάγγελτης παρεμβάσεως με την υποβολή προτάσεων, για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες από τη δημοτική διοίκηση. Η δυνατότητα αυτή του δίνεται είτε κατά περίσταση – όταν ο ίδιος εντοπίζει κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του δήμου – είτε στο πλαίσιο της Ετήσιας Έκθεσης που οφείλει να συντάσσει και η οποία, υποχρεωτικά, συζητείται στο δημοτικό συμβούλιο.
Είναι συνεπώς αυτονόητο ότι κρίσιμο ζήτημα για την επιτυχία και την αποτελεσματικότητα του συμπαραστάτη είναι η ανεξαρτησία του από τις δημοτικές αρχές. Ένας θεσμός που ως αποστολή του έχει την ενίσχυση της τήρησης της νομιμότητας και της δημόσιας λογοδοσίας των δημοτικών υπηρεσιών επιβάλλεται να λειτουργεί με πλήρη διαφάνεια, δημοσιότητα και με όρους που εγγυώνται την ευχερή πρόσβαση όλων των ενδιαφερομένων στις υπηρεσίες του.
Σύμφωνα με την αντίστοιχη φιλοσοφία των θεσμών εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών μεταξύ πολίτη-διοίκησης ο Συμπαραστάτης του Δημότη οφείλει να ενεργεί με αμεροληψία, αντικειμενικότητα και ανεξαρτησία. Θα πρέπει δηλαδή να λειτουργεί με όρους που θα διασφαλίζουν την έλλειψη εξαρτήσεων, καθώς και προσωπικών ή άλλων συμφερόντων, στο πλαίσιο της αποστολής που του έχει ανατεθεί.
Η ΝΕΑ ΑΝΤΙΛΗΨΗ δεσμεύεται να καταθέσει άμεσα συνολική πρόταση για την οργάνωση και λειτουργία του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης.
Ως δημοτική παράταξη πιστεύουμε πως έχουμε την υποχρέωση να συμβάλλουμε δημιουργικά στην πρόκληση του νέου αυτού θεσμού, προκειμένου να θωρακίσουμε και να αναβαθμίσουμε τη διοίκηση, τη λειτουργία των οργάνων και των υπηρεσιών του Δήμου, να πατάξουμε την διαφθορά και να εξαλείψουμε την αυθαιρεσία.
Στο πλαίσιο αυτό δεν θα επιτρέψουμε να λειτουργήσει ο θεσμός ως ένα ακόμα γραφείο στον προθάλαμο της εξουσίας, με στόχο τις «εξυπηρετήσεις», τις συγκαλύψεις ή τις μικροπολιτικές διευθετήσεις.
Προσδοκία όλων μας είναι η δημοτική αρχή να τολμήσει να εκλέξει – για τη θέση του συμπαραστάτη του δημότη – πρόσωπο εγνωσμένου κύρους, καταξιωμένο, ικανό, ανεξάρτητο και χρήσιμο για την κοινωνία της Χίου και να αποφύγει «λύσεις» που απλά θα της επιτρέπουν να ασκεί ανεξέλεγκτα τις εξουσίες της, ικανοποιώντας – με αυτόν τον τρόπο – προεκλογικές υποσχέσεις, με πελατειακή λογική.
