{fnc titlos}
Η Αγγελική Μαστρομιχαλάκη, συγγραφέας βιβλίων για παιδιά και μελετήτρια της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας γεννήθηκε στη Χίο που τη θεωρεί σαν πατρίδα της ψυχής της.
Σπούδασε στη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία Αθη-νών, στο Τμήμα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής -Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχoλής του Πανεπιστημίου Αθηνών, και μετεκπαιδεύτηκε στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθηνών. Εκπονεί τη διδακτορική της διατριβή στον τομέα της Παιδαγωγικής του τμήματος Φ.Π.Ψ. της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου ως αντικείμενο μελέτης έχει την παιδική λογοτεχνία σε μια ιδιαίτερη κατηγορία της.
Είναι μέλος στο Δ.Σ. της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς και του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (ελληνικό τμήμα της I.B.b.Y). Είναι παραγωγός σε εβδομαδιαία ραδιοφωνική εκπομπή με θέμα “Παιδική λογοτεχνία και η αγωγή των παιδιών μας” στο ραδιοφωνικό σταθμό της Πειραϊκής Εκκλησίας. Πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο του βιβλίου με το έργο της “Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά -Φώτα” και έχει ασχοληθεί με επιμέλειες πολλών βιβλίων.
Έχει γράψει σχολικό εγχειρίδιο Μαθηματικά Α’ Δημοτικού-νέο βιβλίο μαθητή και δασκάλου- και συνεχίζει τη συνεργασία της στη συγγραφή νέων σχολικών βιβλίων. Είναι παντρεμένη με τον εκπαιδευτικό και συγγραφέα Παντελή Ζούρα και έχουν δυο παιδιά, το Θοδωρή και τη Μαρία
Η Αγγελική Μαστρομιχαλάκη μίλησε στο chiosnews.com για τα παιδικά της χρόνια, το νησί της, την αγάπη της για τα βιβλία και τα παιδιά. Σαν ξεχωριστό έργο στην ελληνική λογοτεχνία , θεωρεί Τα μυστικά του βάλτου της Πηνελόπης Δέλτα.
Τι θέση κατέχει για εσάς η Χίος, παρόλο που δεν μένετε μόνιμα στο νησί σας;
Η Χίος είναι ο τόπος μου, είναι ένα μεγάλο κομμάτι του εαυτού μου που συνδέεται με τα ευτυχισμένα παιδικά μου χρόνια, είναι η πατρίδα της ψυχής μου. Όπου κι αν βρεθώ , στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, μαζί με τη σκέψη μου για το νησί μου, στο οποίο βρίσκονται η μητέρα μου και η αδελφή μου, ο αγαπημένος μου ανιψιός ο Ορφέας αλλά και όλοι οι συγγενείς μου, έχω μαζί μου χιώτικη μαστίχα και ούζο.
Έτσι είμαι γνωστή ως Αγγελική η Χιώτισσα από τις γεύσεις και τα αρώματα που κουβαλάω μαζί μου αλλά και από το γεγονός ότι σε όλα τα έργα μου κάνω αναφορές στη Χίο. Στη Γαλλία κάποτε με αποκάλεσαν ως πρέσβειρα της Χίου στην Ευρώπη.
Πώς έχετε συνδέσει τα Χριστούγεννα με την δική σας παιδική ηλικία;
Τα Χριστούγεννα ήταν πάντα ξεχωριστά για μένα και την αδελφή μου. Ζούσαμε και χαιρόμασταν την κάθε στιγμή από τον στολισμό του καραβιού και του δέντρου, τα κάλαντα που λέγαμε στον Άγιο Ιάκωβο τη γειτονιά μας, μέχρι την παραμονή της Πρωτοχρονιάς με τα βαποράκια στην πλατεία της Χώρας.
Ο πατέρας μου μας ζωντάνευε ιστορίες με τους καλικάτζαρους και σχημάτιζε γραμμές στα τζάμια, σημάδι πως τη νύχτα πέρασαν και από το σπίτι μας
Η μητέρα μου πάντα μας έφτιαχνε τα παραδοσιακά γλυκίσματα και ο παππούς ζύμωνε ο ίδιος το Χριστόψωμο. Βέβαια όλες αυτές οι αναμνήσεις οριοθετούνται μέχρι τα δώδεκά μου χρόνια, ηλικία που έχασα τον πατέρα μου από αιφνίδιο θάνατο, κι από τότε δεν γιορτάσαμε άλλες Γιορτές παρά μόνο στα όνειρα και τη φαντασία μας.
Η βασική θεματολογία στα βιβλία σας αφορά θέματα της παράδοσης (Χριστούγεννα, Πάσχα) και μάλιστα με ένα τρόπο ελκυστικό τρόπο για τα παιδιά. Πού στοχεύετε μ’ αυτή τη μεθοδολογία;
Η ελληνική Παράδοση, με τα ήθη και έθιμα, αποτελεί έναν μοναδικό θησαυρό.
Τα παιδιά πρέπει να έλθουν σε επαφή με όλα τα ξεχωριστά στοιχεία που μας χαρακτηρίζουν ως Έλληνες. Αναζητώντας βιβλία που να μου προσφέρουν την Παράδοσή μας με ελκυστικό τρόπο για να τα προσφέρω στους μαθητές μου, οδηγήθηκα στο να γράψω τα δικά μου βιβλία έτσι όπως τα επιθυμούσα. Οι βασικοί άξονες των έργων μου περιλαμβάνουν ιστορία, έθιμα από όλη την Ελλάδα, αινίγματα, σπαζοκεφαλιές, σταυρόλεξα, ελληνικές συνταγές, χειροτεχνίες και δραστηριότητες, επιτραπέζιο παιχνίδι και μουσικά ακούσματα μέσα από την κασέτα που συνοδεύει το υλικό. Με μια λοιπόν πολύπλευρη προσέγγιση του αντίστοιχου θέματος τα παιδιά μαθαίνουν παίζοντας. Θεωρώ ότι αυτός είναι ο ιδανικότερος τρόπος για κάθε παιδί , να διαβάσει, να ακούσει, να μυρίσει, να γευτεί, να αγγίξει, να νιώσει, να συγκινηθεί συμμετέχοντας όλες οι ψυχοσωματικές αισθήσεις του.
Πόσο εύκολα μπορεί η παράδοση να συγκινήσει τις μικρές ηλικίες;
Η αναβίωση της παράδοσης πάντα δημιουργεί συγκίνηση.
Τα μικρά παιδιά ,σαν τα μικρά δεντράκια, ψάχνουν τις ρίζες τους για να πιαστούν και να στηριχτούν. Αυτό το έργο το επιτελεί η παράδοση κάθε τόπου που δίνει και την ταυτότητα ενός λαού.
Με τα τραγούδια της φυλής μας, τους χορούς, την τέχνη, τις γεύσεις και τα ήθη και έθιμα κάθε παιδί νιώθει ότι ανήκει κάπου, ότι προέρχεται από κάπου και ότι μπορεί να είναι ασφαλές και σίγουρο μέσα στην ενιαία πολιτιστική του ταυτότητα. Όλα αυτά είναι λιτά, απλά, εφαρμόσιμα, καθημερινά που αν δοθούν με παιγνιώδη τρόπο συγκινούν και αγγίζουν τα βάθη της ψυχής του παιδιού και του εφήβου.
Πέρα απο τον παιχνιώδη τρόπο, σημαντικό ρόλο παίζει και η εικονογράφηση.
Δύο άνθρωποι που δημιουργούν ένα έργο θα πρέπει να έχουν άμεση και ουσιαστική σχέση και επικοινωνία. Η αρμονία της συνεργασίας φαίνεται στο δημιούργημα. Με τους εικονογράφους που έχουν εργαστεί με τα κείμενά μου είχαμε πάντοτε άριστες σχέσεις, συνεργαζόμαστε πολλές ώρες μαζί και συχνά άλλαζα τις εικόνες αφού είχα φανταστεί κάτι διαφορετικό όταν έγραφα μια συγκεκριμένη σκηνή. Η συνεργασία μας έφερε νέους και καλούς φίλους στη ζωή μου, που ευελπιστώ να επιφέρει και νέα έργα.
Έχετε άγχος όταν εκδίδεται ένα βιβλίο σας ; Πότε θεωρείται ότι είναι επιτυχημένο;
Ο συγγραφέας όταν εκδίδει ένα έργο πάντα έχει την αγωνία της νέας έκδοσης, του έργου με το οποίο θα εκθέσει τη δουλειά του.
Άγχος δεν έχω όταν τυπώνεται ένα έργο μου, αλλά όταν γράφεται. Προσπαθώ να το κάνω ευχάριστο για τα παιδιά και να ανταποκρίνεται στις αγωνίες και στα θέλω τους.
Η επιτυχία για μένα έρχεται όταν για ένα βιβλίο μου λαμβάνω γράμματα και ζωγραφιές από παιδιά, όταν πηγαίνω σε σχολεία και ενθουσιασμένα συζητούν μαζί μου για το έργο μου αλλά και όταν εξαντλείται μια έκδοση, που συνήθως είναι 3000 αντίτυπα.
Οι σύγχρονες “σειρήνες” των παιδιών είναι η τηλεόραση ίσως κι ο υπολογιστής που μερικές φορές, αφιερώνουν περισσότερο χρόνο από ότι στην ανάγνωση ενός βιβλίου. Οι γονείς πως παρεμβαίνουν σε αυτές τις περιπτώσεις;
Αν οι γονείς είναι προσκολλημένοι στην τηλεόραση ή στον υπολογιστή δεν μπορούν να έχουν άλλες απαιτήσεις από τα παιδιά τους. Ομως οι μεγάλοι με το παράδειγμά τους μαθαίνουν τρόπους και συμπεριφορές στα παιδιά. Αν εμείς διαβάζουμε, μαθαίνουν και τα παιδιά μας να έχουν συντροφιά ένα βιβλίο και να ταξιδεύουν μ’ αυτό.
Ποιά κριτήρια λοιπόν πρέπει να έχουν οι γονείς στην επιλογή των βιβλίων;
Η επιλογή ενός καλού βιβλίου είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα. Αρχικά οι γονείς δεν θα πρέπει να επηρεάζονται από τη διαφήμιση αλλά θα πρέπει οι ίδιοι να επισκεφτούν ένα βιβλιοπωλείο, να δουν ένα βιβλίο, να μελετήσουν το οπισθόφυλλο και τον πρόλογο, να το ξεφυλλίσουν και να διαβάσουν λίγο από το κείμενο. Καλό θα ήταν να μην επηρεαστούν μόνο από την εικονογράφηση.
Η διαμόρφωση ενός σωστού, επιλεκτικού, με κριτική σκέψη αναγνώστη ξεκινά από πολύ νωρίς. Πως πρέπει εμείς να την καλλιεργήσουμε σωστά;
Η εκπαίδευση ενός παιδιού ξεκινάει από την κυοφορία του. Έτσι λοιπόν θα λέγαμε ότι από τη βρεφική και νηπιακή ηλικία αρχίζει η διαμόρφωση των κριτηρίων ενός σωστού αναγνώστη. Καλό θα ήταν να δίνουμε σημασία στις προτιμήσεις και επιλογές των παιδιών αφού τις συζητήσουν με τους γονείς στην αρχή και αργότερα με τους δασκάλους τους. Όσο για την κριτική σκέψη, αυτή συμβαδίζει με τα εξελικτικά στάδια της ζωής του παιδιού.
Η σημασία της διαμόρφωσης αυτού του αναγνώστη φαίνεται ότι λαμβάνεται υπόψη από τη στάση φορέων, εκδοτικών οίκων κ.λ.π;
Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα όλοι οι φορείς που σχετίζονται με το παιδικό βιβλίο λαμβάνουν υπόψη τις προτιμήσεις των παιδιών, τις σωστές τους επιλογές και τα ενδιαφέροντά τους. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται και οι διαγωνισμοί παιδικής λογοτεχνίας της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς και του Κ.Ε.Π.Β.
Σας ευχαριστούμε, καλές γιορτές
Εύχομαι σε όλους καλό Δωδεκαήμερο με αγάπη και ειρήνη σε όλη τη γη.
Συγγραφικό έργο
1. Παιχνιδομαγειρέματα. Τρώω σωστά, μεγαλώνω καλά, εικονογράφηση Δημήτρη Καρατζαφέρη, εκδόσεις Ακρίτα, Αθήνα, Ιούλιος 2002.
2. Φόρεμα βάσανο, συμμετοχή στο λογοτεχνικό ημερολόγιο 2003 της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς με τίτλο Ένα φόρεμα για μένα…., εκδοτικός οίκος «Αστήρ», Αθήνα 2002.
3. Το λευκό χαρτί των αρίστων, συμμετοχή στο Λογοτεχνικό Ημερολόγιο 2002 της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς ,με τίτλο Σχολικές αναμνήσεις ,εκδόσεις Αστήρ, Αθήνα, 2002.
4. Εγώ ο πρώτος και οι …άλλοι, εικονογράφηση Άντα Γανώση, εκδόσεις Ακρίτα, Αθήνα, 2001.
5. Σχολικά σκιρτήματα, συμμετοχή στο Λογοτεχνικό Ημερολόγιο 2001της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς με τίτλο Μικρά Χαμόγελα, εκδόσεις Αστήρ, Αθήνα 2001.
6. Αγωγή στην οικογένεια- Μια πορεία στην αγιότητα(σ. 220-229) συμμετοχή στο αφιέρωμα Αγιότητα – ¨Ένα λησμονημένο όραμα, , εκδόσεις Ακρίτα. ,Αθήνα, Δεκέμβριος 2001.
7. Η γειτονιά των λεμονανθών , Συμμετοχή στην Ανθολογία της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς με τίτλο Στην παλιά μου γειτονιά, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα, 2000 , σ(. 33 – 37).
8. Χαρταετοί στον ουρανό, Συμμετοχή στο Ανθολόγιο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου με τίτλο Νικητής απόμεινε η χαρά. 31 έλληνες συγγραφείς γράφουν για παιδιά, εκδόσεις Άγκυρα, Αθήνα, Μάρτιος 2000, ( σ.106 -108).
9. Η μοσχομυριστή βασιλόπιτα Συμμετοχή στο συλλογικό τόμο της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς με τίτλο Να τα πούμε; Να τα πείτε!, εκδόσεις Ψυχογιός, Αθήνα, Νοέμβριος 1999, ( σ. 110-113).
10. Πάσχα Ελληνικό, εικονογράφηση Σταμάτης Μπονάτσος, εκδόσεις Ακρίτα, Αθήνα, Φεβρουάριος 1999, (β΄έκδοση Μάρτιος 2000).
11. Τα Μαθηματικά μου – Α΄ τάξη δημοτικού( Α΄ και Β΄ τόμος). Σχολικό εγχειρίδιο. Βιβλίο δασκάλου. Στο πλαίσιο προγράμματος για το πολλαπλό βιβλίο. ( συγγραφική ομάδα Γ. Καργιωτάκης, Ε. Κοθάλη, Α. Μαστρομιχαλάκη, Ξ. Βαμβακούση), εκδόσεις Κάουφμαν, Αθήνα, Οκτώβριος 1998.
12. Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά – Φώτα, εικονογράφηση Λιάνα Ιωαννίδου, εκδόσεις Ακρίτα, Αθήνα, Νοέμβριος 1993( δ΄έκδοση Νοέμβριος 2001) .
