Ο παππούς ο Νίκος Χαβιάρας είχε μία μονάκριβη αδελφή την Μαρία και δυο αδελφούς, τον Μάρκο και τον Κωσταντή. Ο Μάρκος ξενιτεύτηκε στην Αμερική κι εκεί παντρεύτηκε μια Αμερικάνα, την Λούση. Τους θυμάμαι πιότερο από τις φωτογραφίες που βγάλαμε σαν ήρθαν μία και μοναδική φορά στην Ελλάδα όταν ήμουνα πολύ μικρή.
Ο άλλος αδελφός του παππού, ο Κωσταντής, που ‘χε ποιος ξέρει το γιατί το παρατσούκλι «Άγκαθας», πήρε μέρος στην Μικρασιατική εκστρατεία. Στην αρχή είχε στείλει ένα-δυο γράμματα στους δικούς του καθώς προέλαυναν στα βάθη της Ανατολής.
“Έφτασε μέχρι το Αφιόν Καραχισάρ και το Εσκί Σεχίρ…” έλεγε η μητέρα μου. Ένας Χιώτης φίλος του και συστρατιώτης που κατάφερε να γυρίσει στην πατρίδα τούς είχε πει πως πολεμούσανε μαζί, πλάι-πλάι, στον Σαγγάριο. Από κει κι έπειτα έχασαν τα ίχνη του, ένας από τους πολλούς αγνοούμενους των πολέμων. Σκοτώθηκε σε μάχη, τον έπιασαν αιχμάλωτο; Ποιος ξέρει…
“Έφτασε μέχρι το Αφιόν Καραχισάρ και το Εσκί Σεχίρ…” έλεγε η μητέρα μου. Ένας Χιώτης φίλος του και συστρατιώτης που κατάφερε να γυρίσει στην πατρίδα τούς είχε πει πως πολεμούσανε μαζί, πλάι-πλάι, στον Σαγγάριο. Από κει κι έπειτα έχασαν τα ίχνη του, ένας από τους πολλούς αγνοούμενους των πολέμων. Σκοτώθηκε σε μάχη, τον έπιασαν αιχμάλωτο; Ποιος ξέρει…
Η μάνα του πάντως, η προγιαγιά η Καλλιόπη, έβαζε για χρόνια ένα πιάτο για τον Κωσταντή της σαν έστρωνε το τραπέζι. Ζούσε, βλέπετε, με την ελπίδα του γυρισμού του.Σαν γεννήθηκε ο πρωτότοκος γιος του παππού Νίκου, ο συχωρεμένος θείος Κώστας Χαβιάρας, του έδωσαν το όνομα του χαμένου παλληκαριού. Τότε το πήρε απόφαση η προγιαγιά πως δεν θα ξαναδεί τον γιο της και κάνανε μνημόσυνο ν’ αναπαυθεί πια η ψυχή του.
(Η μοναδική φωτογραφία της προγιαγιάς Καλλιόπης. Στην άλλη φωτογραφία τμήμα της Στρατιάς Μικράς Ασίας διαβαίνει τον Σαγγάριο τον Αύγουστο του 1921. Τη φωτογραφία τράβηξε ο Θεόδωρος Νικολέρης και προέρχεται από το βιβλίο «Η Μικρασιατική Εκστρατεία» του Νικολάου Ι. Μέρτζου.)
Διαφήμιση
