Η μελέτη του φακέλου της έγκρισης εγκατάστασης της μονάδας παραγωγής ενέργειας με καύση βιορευστών στη Λαγκάδα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζονται εβδομάδες, ώστε να καταγραφούν όλες οι παρατηρήσεις, μιας και, απ’ ότι φαίνεται, είναι«copy – paste» από παρόμοιες μελέτες, που έχουν εγκριθεί τα τελευταία χρόνια ανά την επικράτεια. Κάθε τόπος όμως είναι διαφορετικός και σίγουρα μια αντιγραφή αγνοεί τις ειδικές συνθήκες λειτουργίας κάθε εγκατάστασης.
Από τα λίγα που διάβασα μέχρι τώρα, αντιλαμβάνομαι ότι ως καύσιμη ύλη θα χρησιμοποιούνται μη βρώσιμα φυτικά έλαια και χρησιμοποιημένα βρώσιμα έλαια (τηγανέλαια), παρότι το βάρος ρίχνεται στα δεύτερα. Τα καύσιμα θα αποθηκεύονται σε μια δεξαμενή που θα τροφοδοτείται εβδομαδιαίως από φορτηγά μεταφοράς, λόγω της μεγάλης κατανάλωσης – περίπου δύο με δυόμισι τόνους ημερησίως. Από αυτά και μόνο τα στοιχεία, συμπεραίνεται ότι η «τροποποιημένη» κινητήρια ντίζελ θα χρησιμοποιεί «επεξεργασμένα» τηγανόλαδα ή μη βρώσιμα καθαρά φυτικά έλαια και όχι βιοντίζελ, όπως είχα υποθέσει αρχικά.
Αυτό που δεν είδα μέχρι τώρα στη μελέτη, είναι οι εγκαταστάσεις ξεχωριστής δεξαμενής αποθήκευσης καθαρού πετρελαίου που χρειάζεται για την εκκίνηση της μηχανής και για το «ξέπλυμα», που απαιτείται πριν το σταμάτημά της. Όπως επίσης δεν διασαφηνίζεται το πού θα επεξεργάζονται τα τηγανέλαια. Αυτά βέβαια είναι τεχνικές παρατηρήσεις και δε χρειάζεται να παρουσιαστούν τώρα. Σίγουρα θα μελετηθεί διεξοδικά όλος ο φάκελος και θα επανέλθουμε με περισσότερες λεπτομέρειες, για να ενημερώνεται ο κόσμος για τις τυχόν παρατυπίες και ελλείψεις που εντοπίζονται στα μεγαλόπνοα «αναπτυξιακά» έργα. Κι αν σε αυτά που θα επισημαίνονται, οι αρμόδιες υπηρεσίες διαφωνούν, τις καλούμε «να σηκώσουν το γάντι».
Το μεγάλο ζήτημα όμως είναι ότι στο νησί δεν υπάρχουν οι αναγκαίες ποσότητες μη βρώσιμων φυτικών ελαίων και τηγανελαίων και, ως εκ τούτου, η εισαγωγή τους είναι μονόδρομος για την απρόσκοπτη λειτουργία της μονάδας. Είναι ανάγκη λοιπόν να γίνουν επιπρόσθετες υποδομές για την αποθήκευση και μεταφορά τέτοιων καυσίμων ή ακόμη και για την επεξεργασία αυτών, εφόσον τέτοιες υποδομές δεν υπάρχουν στο νησί. Έχει αποφασισθεί πού θα γίνουν αυτές οι υποδομές και ποιο θα είναι το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα;
Επιπλέον, αν συνυπολογιστούν και οι εκπομπές καυσαερίων των μεταφορικών μέσων, δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι οι ρύποι του θερμοκηπίου θα είναι περισσότεροι από τη λειτουργία της συγκεκριμένης μονάδας, ξέχωρα από την οικονομική επιβάρυνση. Γιατί άραγε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, που έδωσε την άδεια, δεν ασχολήθηκε με τα ερωτήματα αυτά;
Σε προηγούμενη δημοσίευσή μου, ανέφερα τους λόγους για τους οποίους η αντίδραση των κατοίκων της Λαγκάδας είναι δικαιολογημένη. Επιπροσθέτως, έθεσα αρκετά ερωτήματα προς τις αρχές όλων των νησιών, αλλά και σε οποιαδήποτε άλλη αρμόδια αρχή σε περιφέρειες και υπουργεία, για να αποδείξω ότι τέτοιους είδους εγκαταστάσεις δε βοηθούν με κανέναν τρόπο τα νησιά. Πιθανότατα, τα ερωτήματα αυτά δε θα απαντηθούν.
Όμως εμείς, που μεγαλώσαμε μέσα στο χωριό κι αυτοί που ζουν εκεί τώρα, δεν είμαστε αντίθετοι με επενδύσεις που έχουν κοινωνικά και οικονομικά οφέλη για την περιοχή και το νησί, εκτός φυσικά από αυτά των επενδυτών.
Μια καλή πρόταση είναι η εγκατάσταση ενός συστήματος περισυλλογής τηγανέλαιων στη Χίο, αφού πρώτα γίνει ο κατάλληλος χωροταξικός σχεδιασμός και φυσικά η περιβόητη δημόσια διαβούλευση. Δε θα ήταν προτιμότερο και πιο προσοδοφόρο αυτό για όλους;
Τα τηγανέλαια που θα συγκεντρώνονται μπορούν να μεταφέρονται σε μια μονάδα καθαρισμού στο εργοστάσιο της ΔΕΗ, να χρησιμοποιούνται σε μια τροποποιημένη μηχανή ή ακόμη και να αναμιγνύονται με τα καύσιμα που χρησιμοποιεί το εργοστάσιο. Με αυτόν τον τρόπο και οικονομία θα επιτυγχάνεται και οι εκπομπές των ρύπων θα μειωθούν αισθητά. Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Οι ιθύνοντες όμως δε φαίνονται διατεθειμένοι να μπουν σε μια τέτοια λογική, τα προγράμματα και οι οδηγίες της ΕΕ παρερμηνεύονται και επιτρέπουν την εγκατάσταση τέτοιων μονάδων οπουδήποτε, χωρίς να εξετάζονται οι ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.
Και αυτή δεν είναι μόνο δική μου πρόταση, είναι και του αδερφικού μου φίλου, Α. Ξενάκη, που ζει στο Λονδίνο αλλά πάντα επισκέπτεται τη Χίο και ενδιαφέρεται για τα κοινά της. Είναι κι αυτός μηχανολόγος ναυπηγός, και έχει το σπίτι του κοντά στο εργοστάσιο της ΔΕΗ. Σε πρόσφατη επικοινωνία μας για το θέμα της Λαγκάδας, και χωρίς να γνωρίζει ότι αυτή την πρόταση την είχα κάνει σε προφορική συνέντευξή μου στην ΕΡΤ Αιγαίου, πρότεινε κι εκείνος το ίδιο ακριβώς πράγμα, εφόσον και οι δυο μας έχουμε ασχοληθεί και μελετήσει πολύ πιο σύνθετα συστήματα για τη μείωση ρύπων, που προέρχονται από την ποντοπόρο ναυτιλία.
Εύχομαι τέτοιες προτάσεις για το κοινό όφελος να εισακούγονται, μιας και αποδεδειγμένα συμβάλλουν τόσο στην οικονομία όσο και στη μείωση των “αποτυπωμάτων” των περιβαλλοντικών ρύπων. Μονάδες, σαν κι αυτή της Λαγκάδας, που δεν αποσκοπούν σε τίποτα περισσότερο από το οικονομικό όφελος ορισμένων, χωρίς μάλιστα καμιά επίγνωση της ηθικής διάστασης του θέματος, δεν πρέπει να αδειοδοτούνται έτσι απλόχερα από το κράτος μας.
Στέλιος Μαυρέλος
Μηχανολόγος Μηχανικός
