Η Βολισσός είναι το μεγαλύτερο χωριό της βορειοδυτικής Χίου, σε οδική απόσταση 42 χιλιομέτρων από την πόλη. Το μεσοσταθμικό υψόμετρο του χωριού είναι 100 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, από την οποία απέχει 2 χιλιόμετρα.
Η Βολισσός είναι κτισμένη αμφιθεατρικά στην πλαγιά λόφου, στην κορυφή του οποίου σώζεται ερειπωμένο βυζαντινό κάστρο, σχήματος τραπεζίου με έξι κυκλικούς πύργους. Κτίστηκε κατά τους Βυζαντινούς χρόνους. Κατά την παράδοση θεωρείται έργο του στρατηγού Βελισσάριου (6ος αι.), η χρονολογία κατασκευής του ανάγεται ωστόσο από την έρευνα με μεγαλύτερη πιθανότητα στον 11ο αι., περίοδο γενικής αναδιοργάνωσης του νησιού. Κατά τα μέσα του 15ου αι. το κάστρο επισκευάστηκε από τους Γενουάτες. Η Βολισσός είναι κτισμένη στη θέση μικρής αρχαίας πόλης που ονομαζόταν Βόλισσος ή Βολίσκος και αναφέρεται από την παράδοση ως τόπος όπου έζησε ο Όμηρος: «εν τούτω τω πολισματίω τας διατριβάς εποιείτο» (Στέφανος Βυζάντιος).
Το 412 π.Χ. έγινε στην παραλία της Βολίσσου απόβαση των Αθηναίων, που νίκησαν τους αποστατήσαντες από τη συμμαχία τους Χίους και ερήμωσαν την περιοχή: «Αποβάντες και εν Βολίσσω τους προσβοηθήσαντας των Χίων μάχη νικήσαντες και πολλούς διαφθείραντες, ανάστατα εποίησαν τα ταύτη χωρία» (Θουκυδίδης, Η΄ 24)
Ο ομώνυμος όρμος υπήρξε επί Βυζαντινής Αυτοκρατορίας θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων κατά των πειρατών (11ος και 12ος αιώνας). Εξάλλου, οι Φράγκοι κατακτητές τον χρησιμοποιούσαν, όπως μαρτυρεί σκοπιωρικός-αμυντικός πύργος που έκτισαν εκεί για τη διευκόλυνση της ναυτιλίας. Υπήρχε ήδη σήραγγα που ένωνε το εσωτερικό του κάστρου με την ακτή. Το 1856 κατά τα λεγόμενα του Fustel de Coulanges, η εκτροφή μεταξοσκωλήκων αποτελούσε την κυριότερη δραστηριότητα των κατοίκων της Βολισσού, αλλά μέχρι το τέλος του αιώνα είχε σχεδόν εκλείψει, όπως και από όλη τη Χίο.
Το έδαφος δεν είναι εύφορο με εξαίρεση τον μικρό κάμπο ως τη θάλασσα, και έτσι τις τελευταίες δεκαετίες υπήρξε μεγάλη μείωση του πληθυσμού, όταν οι λιγοστές καλλιέργειες δημητριακών, καπνού, μπαχαρικών, εσπεριδοειδών και η παραγωγή ξυλείας έπαψαν να είναι ανταγωνιστικές. Οι κάτοικοι της Βολισσού ασχολούνται επίσης παραδοσιακά με την αγγειοπλαστική και την καλαθοπλεκτική. Η περιοχή επωφελείται από τη γειτνίαση της Ιεράς Μονής Αγίας Μαρκέλλας (6 χιλιόμετρα δυτικά), τόπο του μαρτυρίου της Αγίας, που αποτελεί προσκύνημα για όλο το νησί της Χίου κάθε καλοκαίρι. Οι ενοριακοί ναοί της Βολισσού τιμώνται στο όνομα του Αγίου Γεωργίου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και (ο κυριότερος) της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
Volissos is the largest village in the northwest part of Chios-Greece. The village is situated 40 km away from the main town of Chios. Volissos has a port called “Limia” that connects the island with the island of Psara. Saint Markella of Chios lived in the village. Volissos is claimed to be one of the possible birthplaces of the famous poet Homer. According to the famous historian Herodotus, in one of his chapters refers that Homer lived and wrote his marvelous epics in this village. The village is built in amphitheatrical style on a hill and on top of it there is a Byzantine castle built in the medieval times. According to tradition it is considered a project of General Velissarios (6th century), however based on research is most possible that its construction dates back to the 11th century during a period of general reorganisation of the island. In the mid-15th century the Castle was restored by the Genoese. The castle has a trapezoid shape with six circular towers. Volissos is situated about 1,5 km away from the seaside and its port. Inside the village the main square is called “Christos” square and the next large one is called “Pythonas” square. Each square has its own church.
Mountains dominate the northwestern part of Chios including the highest peak on the island at 1267m, the “Pellinaion” mountain. “Limia” is the port of Volissos. From the northwest side of the port are the beaches “Lefkathia”, “Limnos”, “Lampsa”, “Vakelonas” and “Aghia Markella”, where the monastery of Markella of Chios is established.
Wikipedia