Η υποταγή των πόρων της γης στις ανθρώπινες προσδοκίες και το κόστος της για την ανθρωπότητα, αποτελεί σοβαρό αναπτυξιακό δίλημμα για τον ανθρώπινο πολιτισμό, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή, που η εντατικοποίηση της εκμετάλλευσής τους οδηγεί με όλο και μεγαλύτερη ταχύτητα σε μη αναστρέψιμες συνέπειες .
Επειδή έχω δουλέψει στο συγκεκριμένο project την δεκαετία του ‘80 εστίασα στα εξής:
Τόσο οι εκπρόσωποι της πολιτείας και οι επιστήμονες των αρμόδιων φορέων, όσο και ο γενικός διευθυντής των Συνδέσμων Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων εστίασαν σε επιχειρήματα που αφορούσαν στο γεγονός ότι όλη η μεταλλευτική δραστηριότητα γίνεται υπόγεια και άρα δεν υπάρχει περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Σε μία τόσο κρίσιμη απόφαση για το μέλλον του νησιού και το αποτύπωμα της γενιάς μας στους μέλλοντες καιρούς, αξίζει σίγουρα περισσότερη γνώση και πληροφόρηση τόσο προς τους πολίτες, όσο και προς την τοπική διοίκηση που θα βάλει τη σφραγίδα της στο έργο.
Κι εδώ συμφωνούν όλοι, κρατικοί λειτουργοί, πολίτες και αναγκαστικά ίσως και οι επιχειρηματίες.
Πρέπει δηλ. να αποφεύγονται εσπευσμένες, ατεκμηρίωτες, ελλιπείς προσεγγίσεις, όπως ακριβώς ήταν αυτές που ακούσαμε.
Πληθώρα πληροφοριών ελάσσονος σημασίας με αντίστοιχο έλλειμμα σε πληροφορίες μείζονος σημασίας.
Οι επιπτώσεις της εξόρυξης ελαχιστοποιήθηκαν, για να μην πω αποκρύφτηκαν, ουδείς λόγος έγινε για απόβλητα και διαχείρισή τους, που είναι το μέγιστο πρόβλημα των εξορυκτικών εργασιών που ανεβάζει το κόστος της εξόρυξης στα ύψη.
Οι επιπτώσεις αυτές είναι στις καλύτερες των περιπτώσεων μερικώς αναστρέψιμες και το μέγεθος της βλάβης γίνεται αντιληπτό μετά από κάποια χρόνια. Και δεν μιλάμε για εξόρυξη μαρμάρου ή αδρανών, μιλάμε για βαρέα μέταλλα.
Σύμφωνα με τους Wilson et al. (2010), οι συγκεντρώσεις Sb (αντιμονίου) σε μη μολυσμένα εδάφη είναι περίπου 10 mg • kg.
Είναι δυνατό, στις τοποθεσίες εξόρυξης αντιμονίου, οι συγκεντρώσεις να αυξηθούν έως και τρεις τάξεις μεγέθους, δηλαδή να φτάσουν σε αρκετές χιλιάδες mg • kg (Zeng et al., 2015).
Σε μια τέτοια περίπτωση, υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι για το τοπικό οικοσύστημα (Álvarez-Ayuso et al., 2013), τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Κατά την εξέταση της περιβαλλοντικής ρύπανσης από τις εξορυκτικές δραστηριότητες, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι επιμένει για πολλές δεκαετίες μετά την παύση των εξορυκτικών δραστηριοτήτων.
Με άλλα λόγια, ακόμη και τα φυτά που αναπτύσσονται γύρω από τα ορυχεία Sb συσσωρεύουν υψηλές συγκεντρώσεις Sb, καθώς και άλλα τοξικά μέταλλα, κυρίως As (αρσενικό).
Η μετέπειτα κατανάλωσή τους από ζώα και ανθρώπους, είτε άμεσα είτε έμμεσα, συνεπάγεται δυνητικά καταστροφικές συνέπειες όσον αφορά την υγεία (Suruchi & Khanna, 2011).
Έτσι χρησιμοποιούνται επιφανειοδραστικές ουσίες, αφριστικά, ρυθμιστές PH και αντιδραστήρια που καθιστούν το επιθυμητό ορυκτό υδρόφοβο, δημιουργώντας έναν πολφό, ο οποίος κατόπιν πηγαίνει σε λουτρό ύδατος , με ταυτόχρονη διοχέτευση αέρα για τη δημιουργία φυσαλίδων, που συγκεντρώνονται στην επιφάνεια ως αφρός που εμπεριέχει το ορυκτό.
Τα αντιδραστήρα αυτά, xanthates, όπως το ξανθικό αμυλικό ή της σειράς πετρελαίου επίπλευσης, και πολλά άλλα, ειδικά αντιδραστήρια για διαφορετικά στοιχεία, έχουν σοβαρή τοξική δράση για τους ζώντες οργανισμούς κυρίως στο νευρικό σύστημα. Το απόρριμμα της επίπλευσης οδηγείται σε πυκνωτή όπως αυτός που φαίνεται στην εικόνα και από εκεί σε φράγμα απόθεσης.
Αλλά και η υδρομεταλλουργική εκχύλιση με αλκαλικά σουλφίδια ή όξινα χλωρίδια δεν εγείρει λιγότερες ανησυχίες.
Όταν το κοίτασμα τελειώσει, και η επιχείρηση αποσυρθεί, θα αποκαλυφθεί η μεγάλη καταστροφή, και τότε, ακόμα και όσοι θα ωφεληθούν από αυτήν την επένδυση, θα δουν τον τόπο τους να έχει υποβαθμιστεί απόλυτα και οι ίδιοι να γίνονται πιο φτωχοί από ποτέ.
Σε κάθε περίπτωση, αν δεν ίσχυε αυτό, η Αφρική θα έπρεπε να είναι ο παράδεισος του πλανήτη.