Προσωπική μνήμη από τον Μανώλη Γλέζο, γράφει ο Δ. Λαβατσής

Ήταν ο ευγενικός γείτονας μας, προσηνής και πάντοτε έτοιμος να προσφέρει κάτι από την ήδη 40χρονη στράτευσή του στο κίνημα.

Μπήκα προβληματισμένος από την πρόταση για κλείσιμο της μεγάλης απεργίας ( κράτησε 39 μέρες) της ΟΤΟΕ που ήδη συζητιόταν στο Προεδρείο της.

Η απεργία αυτή-απεργία διαρκείας-γινόταν για δύο λόγους:

Ο πρώτος λόγος ήταν κόντρα στην πρόταση του παντοδύναμου υπουργού Συντονισμού Κ. Μητσοτάκη για συμπερίληψη της αύξησης των αμοιβών λόγω ωρίμανσης (παλαίωσης των υπαλλήλων) στον υπολογισμό των συλλογικών συμβάσεων του κλάδου. Σε μια εποχή που ο πληθωρισμός έφτανε 20-25% το χρόνο, ο συνυπολογισμός αυτός στο κόστος των μισθών ακύρωνε οποιαδήποτε προσπάθεια καλυτέρευσης των αμοιβών, σε έναν κλάδο που για την πλειοψηφία των εργαζομένων του, για τους πληβείους, αυτές δεν ήταν και τόσο λαμπρές όσο η προπαγάνδα των δεξιών φυλλάδων και της κυβέρνησής τις παρουσίαζε.

Ο δεύτερος λόγος ήταν η προσπάθεια πραξικοπηματικής αλλαγής του ωραρίου εργασίας του κλάδου που ξεσήκωσε την πιο σκληρή μέχρι τότε -με κόντρα ακόμη και σε επιστράτευση! -απεργία στις 5 Ιουλίου του 1979. Σε μια εποχή που το συνδικαλιστικό κίνημα ήταν κεντρικός μοχλός των κοινωνικών αγώνων και των πολιτικών εξελίξεων όλα φαντάζανε δυνατά και πολύ περισσότερο σε εμάς που ενηλικιωθήκαμε με τη Νομική, το Πολυτεχνείο, την πτώση της δικτατορίας, τους μαζικούς εργατικούς αγώνες και τις Αξίες της Αριστεράς για Ισότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και Ανατροπή σημαίες της ύπαρξης μας. Μπήκα λοιπόν προβληματισμένος στο βιβλιοπωλείο, φοβούμενος την ήττα που θα’ φερνε οποιοσδήποτε ελιγμός ή υποχώρηση που ο αριστερισμός μου θεωρούσε καταστροφή. Χαιρέτησα αδέξια και με κάποιο δέος τον Μανώλη που μου έδειξε ένα σκαμπό και μου είπε απλά ενώ με κοίταζε εξεταστικά “κάτσε”.

Κάθισα και άρχισα να του λέω τον πόνο μου….Η κυβέρνηση δεχόταν να συζητήσει την επαναφορά του ωραρίου αλλά με τίποτα δεν υποχωρούσε στην “ωρίμανση”.

Ο Μανώλης με άκουσε με προσοχή, όπως έκανε πάντοτε με τους συνομιλητές του και, όταν τελείωσα, μου είπε:
“Για να πετύχετε και τα δύο πρέπει να κάνετε απεργία για πολύ καιρό ακόμη. Έχετε ήδη 30 μέρες με κομμένα μεροκάματα. Είναι απεργία διαρκείας. Αντέχετε μέχρι το Πάσχα; Πόσοι εκτιμάς ότι μπορείτε να αντέξετε μέχρι τότε; Το 20%, το 30%;“.

Τα ερωτήματα προσδιόριζαν την απάντηση…

Το ένιωσε και συνέχισε : “Όταν σε μία σύγκρουση δεν έχεις την αντοχή για όλα φροντίζεις να μην χάσεις το όπλο σου… Το όπλο σας είναι τα σωματεία σας, η ΟΤΟΕ και η ενότητά σας.
Οι συνάδελφοί σου δίνουν τον αγώνα αλλά οι αντοχές τους δεν είναι ανεξάντλητες. Αν αποτύχετε και κλείσει η απεργία χωρίς να πάρετε κάτι θα είναι ταπείνωση. Ο εργοδότης παραφυλάει και κάθε στιγμή είναι έτοιμος να εκμεταλλευτεί μια ήττα σας για να σας διασπάσει και να σας διαλύσει, οι συνάδελφοί σου έχουν ανάγκη να νιώσουν τη δικαίωση του αγώνα τους! Πάρτε λοιπόν το ένα που σας δίνουν και μπείτε με το κεφάλι ψηλά! Τα σωματεία σας τα χρειαζόσαστε ζωντανά με ενότητα απέναντι στον αντίπαλο! Το να πάρετε κάτι, να μπείτε με το κεφάλι ψηλά ενωμένοι και να δείτε το μισοάδειο ποτήρι μισογεμάτο είναι ακόμη κι αυτό μια νίκη! Το να μπορείτε και στο μέλλον να κάνετε αγώνες είναι αυτό που πάνω από όλα πρέπει να κοιτάζετε!”.

Τον άκουγα ζαλισμένος. Τον χαιρέτησα κι έφυγα.

Η απεργία έληξε με τον συμβιβασμό που ανέφερα μετά από μερικές μέρες.

Κάπου μέσα μου κράτησα τη συνομιλία μας. Με όλες τις διαφορές του θυμικού μου απέναντι στην τετράγωνη λογική του.

26 χρονών εγώ, 58 ο Μανώλης…

…Περάσανε 10 χρόνια.

Στις αρχές του 90 με το σωματείο μου κάναμε την πιο μεγάλη σε διάρκεια απεργία του κλάδου.

Μια εξαιρετικά σκληρή απεργία με ηρωικά χαρακτηριστικά. Μια απεργία αυθεντική που κράτησε 59 μέρες. Όπως εκατοντάδες συναδέλφισσες και συνάδελφοι έτσι κι εγώ τα ‘δωσα όλα! Η απεργία αυτή είχε ωστόσο τραγική κατάληξη. Απέτυχε σε όλα. Μπήκαμε με το κεφάλι σκυμμένο. Διαλυθήκαμε. Μετά από κυνηγητά της εργοδοσίας, εκβιασμούς, εξαγορές συνειδήσεων, απειλές και ταλαιπωρίες, μετά από 3 χρόνια οι εργοδοτικοί πήραν το σωματείο….

Προσωπικά είχα διαφωνήσει με την απεργία αυτή πριν ξεκινήσει. Είχα προτείνει αντί κατά μέτωπο σύγκρουση “ανταρτοπόλεμο”. Δέκα χρόνια μετά το 1980 μπορούσα να διακρίνω την διαφορά ανάμεσα στον ελιγμό και στον απελπισμένο ηρωισμό. Και την πιθανή παγίδα των εργοδοτικών προκλήσεων. Μπορούσα να καταλαβαίνω τα καταστροφικά μηνύματα της περιόδου που ερχόταν Και θυμήθηκα πολλές φορές στην διάρκεια της απεργίας την κουβέντα του γείτονά μας. Όταν ματώναμε και οι αντοχές μας δοκιμάζονταν αμείλικτα.
Θυμήθηκα που ο εμβληματικός παρτιζάνος μου είπε το απλό: “Ενότητα για Αγώνες!”.
Όπως μας είχαν φωνάξει οι μεγάλοι στοχαστές του Εργατικού Κινήματος ήδη από το 1848 :

“ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΕΝΩΘΕΙΤΕ”!